Rezonans
No Result
View All Result
  • Əsas Səhifə
  • Elm
    • Tibb
    • Astronomiya
    • Fizika
    • İqtisadiyyat
    • Təkamül
    • ScienceNews
  • İncəsənət
    • Rəsmlər
    • Ədəbiyyat
    • Musiqi
    • Teatr
    • Memarlıq
    • Filmlər
  • Fəlsəfə
    • Psixologiya/Psixiatriya
    • Mifologiya
    • Sosiologiya
    • Məntiq
    • Fəlsəfə lüğəti
  • Ensiklopediya
  • Digər
    • Tarix/Bioqrafiya
    • Xülasələr
  • Əsas Səhifə
  • Elm
    • Tibb
    • Astronomiya
    • Fizika
    • İqtisadiyyat
    • Təkamül
    • ScienceNews
  • İncəsənət
    • Rəsmlər
    • Ədəbiyyat
    • Musiqi
    • Teatr
    • Memarlıq
    • Filmlər
  • Fəlsəfə
    • Psixologiya/Psixiatriya
    • Mifologiya
    • Sosiologiya
    • Məntiq
    • Fəlsəfə lüğəti
  • Ensiklopediya
  • Digər
    • Tarix/Bioqrafiya
    • Xülasələr
No Result
View All Result
Rezonans
No Result
View All Result
Home Elm Astronomiya

Yerin ölçüsü və forması.

by Samir Qulamzadə
11 Fevral 2019
in Astronomiya
318
76
Yerin ölçüsü və forması.
Share on FacebookShare on Twitter

Kosmosdan çəkilən fotoşəkillərdə Yer  Günəş işığı ilə işıqlanmış kürə şəklində görünür və Ay kimi səfhələrə malik olur.

Yerin forması və ölçüsü barədə daha dəqiq nəticə dərəcə ölçmələrindən alınır, yəni Yer səthinin müxtəlif yerlərində 1°-lik qövsün uzunluğunu kilometrlərlə ölçməklə alınır. Bu üsulu hələ b.e.ə. III əsrdə Misirdə yaşamış yunan alimi Eratosfen tədbiq etmişdi. İndi bu üsuldan Yerin forması və onun səthinin əyriliyini nəzərə almaqla Yerdə ölçmələr haqqında elm olan geodeziyada istifadə olunur.

Düz yerdə eyni bir meridian üzərində yerləşən iki məntəqə seçirlər və onların arasındakı qövsün uzunluğunu dərəcələrlə və kilometrlərlə təyin edirlər. Sonra 1°-lik qövsün uzunluğunun neçə kilometrə uyğun gəldiyini hesablayırlar. Aydındır ki, seçilmiş nöqtələr arasındakı meridian qövsünün dərəcələrlə uzunluğu bu nöqtələrin coğrafi enlikləri fərqinə bərabərdir: ∆φ=φ1-φ2 .   Əgər bu qövsün kilometrlərlə ölçülmüş uzunluğu I olarsa, onda Yerin kürəşəkilli formasında, qövsün bir dərəcəsinə (1°) uyğun gələn uzunluq kilometrlərlə n=l/∆φ  olar. Onda Yer meridianı  çevrəsinin uzunluğu l, kilometrlərlə l=360°*n olar. Bu qiyməti 2π-yə bölməklə Yerin radiusunu tapırıq.

XIX əsrin ortalarında  Pulkovo rəsədxanasının direktoru V.Y.Struvenin (1793-1864) rəhbərliyi altında Rusiyada və Skandinaviyada, Buzlu okeandan Qara dənizə qədər, meridianın ən böyük qövsünü ölçmüşlər.

Dərəcə ölçmələri göstərir ki, 1°-lik meridian qövsünün uzunluğu qütb oblastında ən böyük (111,7 km), ekvatorda isə ən kiçikdir (110,6 km). Deməli, ekvatorda Yer səthinin əyriliyi qütblərindəkindən böyükdür, bu isə onu göstərir ki, Yer kürəşəkilli deyildir. Yerin ekvatorial radiusu polyar radiusundan 21,4 km böyükdür. Ona görə Yer (və onun kimi də başqa planetlər) fırlanmaları nəticəsində qütblərdə basıq olur.

Bizim Yer böyüklükdə olan kürənin radiusu 6373 km-ə bərabərdir. Bu qiymət Yerin radiusu qəbul edilmişdir.

 

 

Mənbə: B.A.Vorontsov-Velyaminov – Astronomiya 

Next Post
ALBERT CAMUS – HƏ İLƏ YOX ARASINDA

ALBERT CAMUS - HƏ İLƏ YOX ARASINDA

Mifik təfəkkür və söz yaradıcılığı

Mifik təfəkkür və söz yaradıcılığı

ALBERT CAMUS – HƏ İLƏ YOX ARASINDA

ALBERT CAMUS - TİPASAYLA NİKAH

Bir cavab yazın Cavabı ləğv et

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir

© Rezonanss.com

Naviqasiya

  • Haqqımızda
  • Reklam vermək
  • Gizlilik
  • Əlaqə

Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin

No Result
View All Result
  • Əsas Səhifə
  • Elm
    • Tibb
    • Astronomiya
    • Fizika
    • İqtisadiyyat
    • Təkamül
    • ScienceNews
  • İncəsənət
    • Rəsmlər
    • Ədəbiyyat
    • Musiqi
    • Teatr
    • Memarlıq
    • Filmlər
  • Fəlsəfə
    • Psixologiya/Psixiatriya
    • Mifologiya
    • Sosiologiya
    • Məntiq
    • Fəlsəfə lüğəti
  • Ensiklopediya
  • Digər
    • Tarix/Bioqrafiya
    • Xülasələr

© Rezonanss.com

Login to your account below

Forgotten Password?

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In